نمد یک فرش زینتی است که بیشتر در روستاهای ولایات مرکزی افغانستان ساخته می‌شود

نمد فرشی است که بیشتر در روستا های ولایت های مرکزی افغانستان ساخته می شود، اما شهرت جهانی دارد. شهرت وکیفت این فرش مردم را تحت تأثیر خود قرار داده است و کم کم جای خود را در بازار جهانی باز می کند .

نمد از پشم گوسفند ساخته می شود و به عنوان یک فرش صحی نیز استفاده می شود . نمد از نگاه کیفیت وضخامت به دو نوع است:

اول، نوع از نمد که ضخامت آن به دو اینچ می‌رسد، مقام اول را از آن خود کرده است. از این نوع نمد بیشتر برای ساختن دوشک، روی تختی، کفشک و پای پاک استفاده می‌شود. این نوع نمد یک کیلوگرم آن از ۴۰۰ افغانی تا ۵۰۰ افغانی در بازار بامیان به فروش می‌رسد. قیمت یک جوره کفشک در بازار آزاد از۲۰۰افغانی تا به ۳۰۰افغانی است.

دوم، نوع دوم نمد که ضخامت آن به یک انچ می‌رسد. از این نوع نمد برای ساختن تابلوها و زیرچاینکی استفاده می شود. قیمت یک کیلوگرام آن ۳۰۰تا ۳۵۰ افغانی می‌باشد.

نمد‌ انواع مختلف دارد. مشهورترین نمد در ولایت بامیان، نمد «لیگان ورس» است که د ر روستای لیگان ولسوالی ورس ساخته می‌شود.

برای ساختن نمد، پشم را نمی ریسند بلکه نخست آن را شسته و در آفتاب خشک می‌ۤکنند. بعد از آن پشم را در شانه مخصوص می‌زنند تا خوب نرم وباز گردد. سپس با رنگهایی سرخ، زرد، سفید و سبز رنگ‌آمیزی می‌کنند. استفاده از این نوع رنگ‌ها متداول است و ممکن از رنگ‌های دیگر طبق میل سازنده نیز استفاده شوند.

طرزجابجا کردن پشم برای ساختن نمد:
در صحن خانه، چیغ ـ که فرش بافته‌شده از نی است – را هموار و به روی آن گلیم هموار می‌کنند. سپس پشم را با نوک چوبکهای باریک درسراسرگلیم بین چوکات جابجا می‌کند وبالای آن آب جوش را با نوک جاروب می‌پاشد تا پشم جابجا شده خوب بنشیند و هموار شود. بعد از آن پشم های رنگه را در چهار گوشه ، وسط و حاشیه ها با تناسب به جاهای مناسب قرار می دهد و بر روی این پشم های رنگه (گلها) نیز آب جوش می پاشد و با چوب‌ها هموار می کند.

طرزمالیدن نمد:
وقتی سازنده مطمئن شد که پشم به ضخامت یکسان درهمه جا قرار گرفته وتناسب گل‌ها در جاهای مناسب رعایت شده است، سپس با چهار یا پنج نفر به طور دو زانو به زمین وکنار هم می‌نشینند و از یک طرف پشم را در گلیم به تدریج پیچانده و با آرنجهای خود به مالیدن شروع میکنند واین کار را با جدیت تا وقتی ادامه می دهند که پشم سخت وسفت شود.

در مرحله بعدی، استادکار آن را از بین گلیم وچغ جدا کرده ودر جای مناسب هموار می نماید تا خشک شود. به این صورت نمد تهیه میشود.

نمد یک فرش صحی است که از آن نم، رطوبت و سرما عبور نمی‌تواند. به این سبب استعمال آن به عنوان دوشک و کفشک، انسان را از مبتلا شدن به مرض رماتیزم مصئون نگهمیدارد.

در گذشته مردم تنها از نمد به عنوان فرش، پوشدادن غژدی ها، ساختن کیپه نک وآلاچیغ های خود استفاده می کردند. اما امروزه، با پشرفت نمودن صنعت،علم وهنر، مردم برعلاوه استفاده نمد به عنوان فرش، با خلاقیت ویژه تصاویر چهره انسان، مجسمه ها، حیوانات و منظره طبیعت را با استفاده از نمد میسازند و از آن برای زینت دادن به منازل و دفاتر خود نیز استفاده می کنند.

گزارش از: وفا نظری