شبی با بودا؛
یادیاوره از بیست مین سال روز تخریب مجسمه های بودای بامیان به عمل آمد
به مناسبت بیست مین سال روز تخریب مجسمه های بودای بامیان توسط طالبان، از سوی حکومت محلی بامیان ، نهمین برنامه فرهنگی و هنری “شبی با بودا ” روز گذشته برگزار شد.
سخنرانی، تیاطر، شعر، موسیقی محلی، نشست علمی تحت عنوان ” فاجعه فرهنگی قرن”، نمایشگاه کتاب و آثار هنردستی زنان، نمایش سه بعدی مجسمه بودا صلصال پیاده گردی اعتراضی از پیش بودا صلصال تا پیش بودای شهمامه شامل نهمین برنامه فرهنگی و هنری ” شبی با بودا ” بود.
سخرانان در محفل افتتاحیه برنامه فرهنگی و هنری” شبی با بودا” تخریب دومجسمه بودای شهمامه و صلصال را توسط طالبان یک فاجعه فرهنگی دانسته و به شدید ترین الفاظ آن را نکوهش کردند.
نشست علمی ” فاجعه فرهنگی قرن” تخریب پیکره بودا را از ابعاد مختلف مورد بحث قرار داد.
اعضای این نشست علمی، عوامل تخریب بودا را، عوامل سیاسی، اقتصادی، سنتی و تباری عنوان نمودند.
استاد حسن رضا خاوری، تقابل دو آگاهی و دو دید گاه و همچنان پیروی طالبان از سنت پادشاهان قبلی کشور را عامل تخریب مجسمه های بودا میداند.
ابراهیم طولا نیز بر سنت گرایی اشاره نمود. به گفته وی، در زمان پادشاهان گذشته نیز چندین بار دست به تخریب این دو مجسمه برداشته شده و بعضی جاهای بودا تخریب شده بود.
گزارشی را که در سال ۲۰۱۵ بی بی سی نشرکرده بود به نقل از شخصی به نام سید مرزا حسین، شخصی که به گفته خودش اسیر طالبان بود و به امر و تهدید این گروه با اسیران دیگر مواد انفجاری را برای تخریب دو مجسمه بودا جابجا کرده است، میگوید: طالبان بعد از تخریب بودا در مقابل رواق های خالی بودا ۹ راس گاو را قربانی کرده کار خود را با بت شکنی ابراهیم خلیل تشبیه نموده و خود را ابراهیم قلمداد کردند.
اما بعد از گذشت بیست سال از این حادثه، در این نشست علمی، استاد محمد رضا ابراهیم میگوید: بودا بامیان در آن زمان هیچ مورد پرستش قرار نمیگرفت و صرف به عنوان یک میراث فرهنگی جهان آنجا وجود داشت و تخریب آنها هیچ توجیهی ندارد.
نمایشگاه کتاب و آثار هنری
در این برنامه نمایشگاه کتاب و همچنان آثار هنردستی زنان شامل: نقاشی، حکاکی، شبکه کاری و سوخته نگاری در هوتل نوربند قلا بامیان نیز برای دو روز برگزار شد.
بسگل کریمی یکی از زنان تجارت پیشه و هنرمند که در کارگاه هنری صلصال کارمیکند، آثار هنردستی خود را در این نمایشگاه به نمایش گذاشته است. خانم کریمی از توجه و برخورد بازدید کننده گان ابراز خرسندی میکند و میگوید که توانسته است شماری از این آثار را در این نمایشگاه به فروش برساند و همچنان از شمار زیادی از بازدید کنندگان سفارش بگیرد تا برای آنها آثار هنری تولید کند.
اما بخش کتاب این نمایشگاه که حدود ۲۰۰ عنوان کتاب را در این نمایشگاه به نمایش گذاشته بود و در روز اول این نمایشگاه فقط ۲۰ جلد کتاب را به فروش رسانده است،از توجه بازدید کننده گان راضی نیست و میگوید، جوانان ممکن به دلیل فقر یا به دلیل بی تفاوتی نسبت به مطالعه و کتابخوانی از پهلوی این کتاب ها راحت میگذرند.
امیر کوثری یک تن از بازدید کننده گان این نمایشگاه که دو جلد کتاب را از این نمایشگاه خریداری نمود، مطالعه را یگانه راه پیشرفت و طرقی میداند و از تمام قشر های جامعه میخواهد تا به مطالعه روی بیاورند و به مطالعه و کتابخوانی وقت بگذارند.
پیاده گردی اعتراضی و نمایش تصویر سه بعدی مجسمه صلصال
نهمین سال است که شماری از فعالین فرهنگی و مدنی و مردم بامیان، با اعتراض به تخریب پیکره های بزرگ بودا توسط طالبان، با حمل اریکین، از پیش بودا صلصال تا پیش بودا شهمامه به راهپیمایی میپردازند و خواهان محاکمه طالبان میشوند. اما با وجود آنکه سازمان های بین المللی نیز تخریب بودا را نکوهش میکنند، ولی این خواست معترضان تا هنوز شنیده نشده است.
نمایش سه بعدی مجسمه بودا صلصال همه ساله چندین بار به مناسبت های مختلف در معرض دید بیننده ها قرار میگیرد و اینبار همزمان با بیست مین سال روز تخریب این مجسمه ها توسط طالبان، نیز تصویر سه بعدی آن به نمایش گذاشته شد. کار بران رسانه های اجتماعی نیز این نمایش را از طریق صفحات خود با کاربران دیگر در سرتاسر جهان به اشتراک گذاشتند.
دو مجسمه برزگ بودا / شهمامه و صلصال با ارتفاع ۳۵ و ۵۳ متر در مرکز بامیان،دقیقا بیست سال پیش در ۱۱ مارچ ۲۰۰۱ توسط طالبان تخریب شد.
گزارش از عبدالوصیل « سخی زاده » – رادیو بامیان
