چکیده از مطالب برنامه جامعه سالم در ارتباط با نقش جوانان برای داشتن یک جامعه سالم
جامعه‌ای سالم است که افراد سالم در آن وجود داشته باشد. از دید روانشاسان جامعه زمانی سالم بوده میتواند که افراد سالم از درون خانواده ها وارد جامعه شود. ما باید کوشش کنیم خانواده ها را سالم بسازیم تا از این طریق تمام جامعه سالم شود. به باور استاد اخلاقی، تمام نظریات قابل قدر است اما به نظر وی جوان نیروی متحرک یک جامعه است و نقش برازنده تر نسبت به مراحل دیگر زندگی دارد. وی همچنان به این باور است که جوان میتواند یک جامعه را سالم ویا هم ناسالم بسازد، یعنی توانایی انجام هر کاری را دارد؛ اما اینکه جوان در سلامت جامعه نقش ایفا میکند ویا در به عقب کشیدن آن، بستگی دارد به سلامت آن جوان. به باور صدیقه واعظی نیز جامعه‌ای سالم بوده میتواند، که عاری از تعصب ، تبعیض ، فقر فکری و فرهنگی باشد و همچنان سطح آگاهی در آن جامعه به سطح خیلی بالایی قرار داشته باشد.
از سوی هم جوانان در قبال جامعه و خانواده خود رسالت های را دارند که این رسالت ها را میتوانند در قالب نقش های مختلف انجام بدهند و زحمات را که خانواده ها و جامعه برای رشد های شخصیتی و علمی جوانان کشیده است جبران کنند. از آنجایی که مردم کشورما –افغانستان- و به ویژه ولایت بامیان از وضعیت خوب اقتصادی برخوردار نیستند و با یک عایدات بخور نمیری شب خود را روز و روز خود را شب میکنند، ولی با آنهم به باور خانم واعظی این خانواده ها حد اقل پنجاه درصد (۵۰%) از عایدات سالانه خود را صرف مخارج تحصیل و دانشگاه پسران و دختران خود میکنند،خانم واعظی تاکید میکند که جوانان باید این زحمات خانواده های خود را جبران بکنند و دست آنها را بگیرند و از سوی دیگر در بهبود جامعه و ترویج فرهنگ های نیک و پسندیده سهم بگیرند.
جوانان که اکثریت آنها تحصیل کرده و روشنفکر اند و همیشه از نسل جوان به عنوان نسل تحصیل کرده و روشنفکر یاد میشود،میتوانند برای داشتن یک جامعه سالم به خوبی کار کنند و فعالیت های خیلی موثر داشته باشند. به باور استاد اخلاقی، نقش فرهنگی نسل جوان برای داشتن یک جامعه سالم نسبت به دیگر عرصه ها برازنده تر است. به طور نمونه جوانان میتوانند روحیه همکاری و همدیگر پذیری را در جامعه ترویج کنند، که همین فرهنگ همکاری و داشتن این روحیه بین مردم اجتماع سبب سلامت جامعه میشود. به باور وی رسالت جوانان است که متوجه فرهنگ جامعه باشند و جلو فرهنگ های نامناسب را بگیرند و از سوی دیگر فرهنگ های مناسب و پسندیده را در بین اجتماع مروج کنند.
جوانان به عنوان نسل تحصیل کرده و روشن فکر باید به قضایا از دید خیلی روشن ببینند و علیه تعصب و انواع تبعیض مبارزه کنند. به باور آقای اخلاقی در دو دهه اخیر تبعیض و تعصب بین جوانان خیلی کم شده است. اما با آنهم یک تعداد افرادی است که با اندیشه دوران انقلاب وارد جامعه ما شده اند. ولی باید روی آن کار شود و علیه تبعیض مبارزه کنیم.
نقطه قوت جوانان ، قدرت فکر و تخصص آنهاست. به گفته آقای خلاقی، جوانان باید از قوت فکر بالا برخوردار باشند و تخصص نیز داشته باشند و جوانان باید خود را درک کند، قدرت فکر خود را درک کنند و همچنان از تخصص خود در جامعه استفاده کنند. این سبب میشود تا جوان یک نقش خیلی عالی در جامعه بازی کند و جامعه را سمت و سو بدهد. به باور وی از سوی هم جوانان یک نیروی قوی جسمی نیز دارند که میتوانند توانایی انجام هرکاری را داشته باشند و این نیز یکی از نقاط قوت نسل جوان است.
عوامل که باعث میشود جوانان در جامعه سالم بیشتر نقش داشته باشد، تشویق و حمایت جونان در فعالیت های اجتماعی و فرهنگی است. انجمن های و نهاد های را که جوانان تشکیل میدهند بدون شک که برای رشد جامعه موثر است. حکومت، نهاد های ملی و بین المللی و افراد اجتماع باید جوانان را تشویق و حمایت بکنند.
امیر کوثری یکی از جوانان فعال بامیان در پیام ارسالی به برنامه جامعه سالم میگوید : جوانان معمار یک جامعه سالم است و نقش جوانان در جامعه به مثابه ستون فقرات و سر در بدن است. ما جوانان در شرایط فعلی که عوامل بیرونی و درونی که دخالت دارد نمیتوانیم به طور باید و شاید نقش خود را ایفا نمائیم. عوامل درونی از قبیل پاین بودن ظرفیت علمی،تخنیکی و فرهنگی جوانان ، بی مسولیتی، نبود ممانعت در برابر پدیده های زشت و منفور ،نداشتن آجندا و استراتیژی درازمدت، خلاقیت و ابتکار و نبود رسالمندی و هدف محوری. عوامل بیرونی چون: نادیده گرفته شدن از طرف نهاد های ملی و بین المللی، ساختار جتماعی_فرهنگی کشور، پیرسالاری و بزرگ محوری، فقر و بیکاری، نابرابری و بی عدالتی، شعارگرایی و فریبکاری سیاستمداران نسبت به جوانان باعتث شده است که جوانان نتوانند درست نقش ایفا بکنند. ما جوانان اگر بخواهیم از این موانع عبور کنیم فقط با خود آگاهی، همت و تلاش و تغیرات بزرگ ساختاری و سیاسی امکان پذیر است. پس بیائید همه بسیج شویم تا چنین تغیرات رونما شود و چنین عوامل برچیده، تا ما یک جامعه سالم داشته باشیم. تا ما بسیج نشویم جامعه سالم یک رویا باقی خواهد ماند.
علی شهریار یکی از فعالان مدنی و فرهنگی در بامیان نیز با پیام ارسالی به این برنامه میگوید : جوانان به عنوان نیروی فعال و متحرک جامعه میتواند نقش های برازنده و الگو سالم را در جامعه ایفا بکند. یکی از مولفه های جامعه سالم ،جامعه عاری از تبعیض است. جوانان امروز با درک مسایل مهم دیروز، شعور امروز و فهم فردا نادیان واقعی عدالت اجتماعی است و تبعیض را به صورت واقعی نفی میکنند زیرا که اینها میتوانند به صورت واقعی خوبی های جهان متمدن و جامعه مرفع را درک کنند. جوانان میدانند که راه واقعی رسیدن به جامعه سالم دانایی و دانش است. در کل جوانان امروز که از دانایی نسبی برخوردار اند میتوانند در عرصه نفی تبعیض و برقراری عدالت اجتماعی کار برجسته ای ار انجام بدهند.
آصف معروف یک از جوانان آگاه و پر مطالعه این دیار نیز با پیام ارسالی خود دیدگاه خود را با ما و شما شریک ساخته است: نسل جوان ستون فقرات جامعه را تشکیل میدهد و یکی از نیرو های اساسی و مهم جامعه به شمار میرود. زیرا که جوانان یک سلسله توانایی های خاص را دارند که سایر افراد جامعه ندارد. بطور مثال کودکان چون سن شان پایین است، یک سلسله توانایی های را مثل جوانان ندارند که بتوانند تغیرات اساسی و موثر را به صورت خیلی سریع به وجود بیاورند و به همین طور افراد کهن سال چون سن آنها گذشته و انرژی و حوصله آنچانی ندارند که بتوانند یک سری چیزهایی را خیلی خوب یاد بگیرند و یا به دیگران یاد بدهند. بنابر این جوانان نقش اساسی دارند که میتوانند یک جامعه را به جهت مثبت و یا به جهت منفی سوق بدهد.
در نتیجه، با توجه به تمام مطالب که در بالا ذکر شد، جوانان به عنوان نسل تحصیل کرده و روشنکر و از سوی هم جوانان نیروی پر انرژی و متحرک جامعه میتوانند نقش خیلی اساسی را در جامعه ایفا کنند. از سوی هم این جوانان توانایی سمت و سو دادن جامعه را دارند و میتوانند جامعه را به جهت مثبت و یا منفی سوق دهند. قسمی که در بالا ذکر شد این که جوانان جامعه را به جهت مثبت سوق میدهند یا به جهت منفی بستگی دارد به سلامت خود جوانان. اطلاعات، دانش ، تخصص و موارد دیگر میتواند در سلامت فکری و اجتماعی جوان نقش داشته باشد و جوان سالم میتواند در سلامت جامعه نقش داشته باشد.
یاد داشت: متن بالا فشرده از صحبت های مهمانان برنامه و پیام کسانی است که پیام های صوتی شان را در رابطه به موضوع برنامه ” نقش جوانان برای داشتن یک جامعه سالم” برای ما ارسال کرده بوند.
مهمانان برنامه:
یحی اخلاقی استاد دانشگاه
صدیقه واعظی فعال حقوق زن
گرداننده برنامه:
عبدالوصیل سخی زاده
تخنیکر:
نصرت الله نظری